Chất phóng xạ là gì?

Các chất phóng xạ rất khó nhận biết, ngay cả liều gây chết người mà máy đo cũng không phải lúc nào cũng phát hiện được. Hiện nay người ta đã biết khoảng 50 nguyên tố phóng tự nhiên và hơn 1.000 đồng vị phóng xạ nhân tạo được đưa vào sử dụng. Người ta không thể tác động được vào hiện tượng phân rã phóng xạ bằng các biện pháp lý hoá mà nó tự phân rã theo quy luật riêng. Các tia phóng xạ có khả năng đâm xuyên qua vật chất và gây hiện tượng ion hoá nên gọi là bức xạ ion hóa.

Bức xạ ion hóa trong môi trường lao động, bao gồm: photon (tia X, tia gamma), hạt điện tử, nơtron, proton, các hạt anpha, các mảnh phân hạch, các ion nặng và các Muon, các Pion tích điện.

Tác hại của phóng xạ (bức xạ ion hóa)

Tác hại của bức xạ ion hoá phụ thuộc vào liều lượng, thời gian tiếp xúc, tính chất tiếp xúc, bản chất các tia và cơ địa của các cơ quan tiếp nhận.

Tác hại chính của phóng xạ là tác động lên hầu hết các tế bào, gây tổn thương các tế bào đang phân chia. Cụ thể là ức chế hoặc kích thích quá mức đến ác tính, ức chế các men, gây tổn thương trên ADN và nhiễm sắc thể. Bao gồm 2 loại tác động chính:

• Tác động lý hoá: Tác động này rất nhanh (10-11 giây đến 10-17giây) gây kích thích rất mạnh đến hoạt động của tế bào, các tế bào có thể ngừng hoạt động ngay lập tức dẫn tới tử vong. Nhẹ hơn là những biến đổi từng phần hoặc dần dần gây nên các bệnh lý mạn tính ở các cơ quan của cơ thể.
• Tác động sinh học: Đây là những ảnh hưởng lâu dài của phóng xạ gây ra những rối loạn cấu trúc gien, các bệnh mạn tính kéo dài hàng nhiều năm sau như các bệnh bất thường bẩm sinh, các bệnh di truyền...

Tiếp xúc với chất phóng xạ (bức xạ ion hóa) là vô cùng nguy hiểm. Vì vậy, cần phải đo đạc lượng phóng xạ phát sinh trong môi trường lao động đối với những ngành nghề có tiếp xúc với bức xạ ion hóa để phát hiện sớm và có giải pháp kịp thời.

Các nghề, công việc cần phải đo phóng xạ trong môi trường lao động

1. Sản xuất chất phóng xạ:

Làm việc tại mỏ uranium hoặc mỏ khoáng có chất phóng xạ, nhà máy xử lý quặng phóng xạ, tinh chế làm giầu chất phóng xạ, vận hành lò phản ứng hạt nhân, sản xuất đồng vị phóng xạ;

2. Sử dụng phóng xạ:

- Trong công nghiệp: sử dụng bức xạ ion hóa để đo độ dày, tỷ trọng, kiểm tra cấu trúc bên trong bê tông, mối hàn; sử dụng chất đánh dấu để kiểm tra mạch nước ngầm;

- Trong nông nghiệp: sử dụng chất đánh dấu trong nghiên cứu sinh lý động, thực vật; sử dụng bức xạ ion hóa để bảo quản thực phẩm, triệt sản côn trùng, tạo giống cây trồng mới;

- Trong y tế:

+ Sử dụng tia X trong chẩn đoán, điều trị (X quang, cắt lớp vi tính, can thiệp mạch);

+ Sử dụng đồng vị phóng xạ trong thăm dò chức năng một số cơ quan; chẩn đoán và điều trị bệnh (SPECT, SPECT/CT PET, PET/CT, PET/MRI, xạ trị chiếu trong, xạ trị chiếu ngoài, xạ trị áp sát);

3. Vận chuyển, lưu trữ chất phóng xạ, chất thải phóng xạ;

4. Làm việc tại khu vực có nồng độ khí Radon-222 vượt quá 1000 Bq/m3 không khí

5. Ứng phó sự cố bức xạ, hạt nhân

6. Nghề công việc khác có tiếp xúc với bức xạ ion hóa

Người lao động bị chiếu xạ quá liều trong quá trình làm việc sẽ dẫn đến bệnh phóng xạ nghề nghiệp.

Bệnh phóng xạ nghề nghiệp nằm trong danh mục 34 bệnh nghề nghiệp được hưởng bảo hiểm xã hội theo Thông tư 15/2016/TT-BYT ban hành ngày 15 tháng 5 năm 2016.

Đơn vị nào có thể Đo Phóng xạ trong môi trường lao động?

Công ty TNHH Y tế môi trường Hàn Giang là đơn vị tiên phong tại khu vực miền Trung trong dịch vụ Quan trắc môi trường lao động. Công ty đã được Sở Y tế Thành phố Đà Nẵng công bố đủ điều kiện quan trắc môi trường lao động trong đó có chỉ tiêu Đo phóng xạ.

Với đội ngũ kỹ sư nhiệt tình, dày dặn kinh nghiệm, Công ty cam kết đem lại cho quý khách hàng kết quả đo nhanh chóng, chính xác nhất.

Liên hệ tư vấn: 0984.120.295